In sectoren zoals het onderwijs en de zorg wordt er veel over gesproken: zelforganiserende teams. Leidinggevenden verdwijnen en medewerkers mogen de organisatie van het team zelf vormgeven.
Deze teams hebben genoeg mensen die middenin de materie zitten. Weten deze mensen ook hoe een team het beste functioneert? Te vaak wordt de oplossing gezocht in het aanwijzen van rollen en ontstaat een mini-organisatie in een team.
Het laten functioneren van een zelforganiserend team is geen doel op zich. Het is een middel om samen resultaten te boeken. Dat een middel als doel wordt neergezet, hoor ik heel vaak. Wat is een zelforganiserend nu eigenlijk? Het betekent dat je leert samenwerken met elkaar en resultaten behaalt zonder dat een leidinggevende bovenop het team zit die vertelt wat precies moet gebeuren.
Bepaal samen de richting
Het is wonderlijk om te zien hoe het in de praktijk werkt. Een organisatie vertelt een team dat het zelforganiserend moet gaan werken. Wie trekt vervolgens de kar? Met die vraag gaan we ons bezighouden. Voordat je het weet, ontstaat een mini-organisatie in een team, zonder dat het officieel is. Wat je dan krijgt, is een zelforganiserend team dat dat geen idee heeft welke richting het op moet gaan. Dat is hetzelfde als het bepalen van de posities van een voetbalelftal en niet weten welke kant op moet worden gelopen. Als je niet weet waar het doel staat, kun je ook niet raak schieten.
Sturingsmodel
Dat organisaties het lastig vinden om dit vorm te geven, blijkt uit de hulpvraag die ik krijg. Onlangs nog, werd ik gevraagd als zelforganisatie expert. Die hulpbehoefte leeft heel erg op dit moment. Vaak is er weinig onderlinge verbinding. Mij werd de vraag gesteld of hier een sturingsmodel voor bestaat. Daarop vertelde ik over de Verbeterkata, die teams helpt zichzelf continu te verbeteren en zelf-organiserend te zijn.
Het is helemaal niet gek dat teams en de organisatie wel wat hulp kunnen gebruiken bij samen op één lijn komen. Ik start met doorvragen over wat ze willen bereiken. Op het moment dat je doorvraagt en informeert naar de echte uitdaging en hoe die aansluit op de visie van de organisatie, daag je mensen uit stil te staan bij wat ze echt nodig hebben.
Weet welke richting je op wilt, met wie je te maken gaat krijgen en hoe dat verbonden kan worden met de organisatie.
Hoe staat jouw team er nu voor? Is zelforganiserend werken een doel of een middel? Levert het zelf organiseren nog meer vragen op of hebben jullie heel duidelijk voor ogen waar het team naartoe wil en lukt dat ook?
Meer weten hoe je met je team zelforganiserend vermogen kunt ontwikkelen? Schrijf je dan in voor onze workshop het ontwikkelen van zelforganiserende teams.
