Is tijd je vriend of je vijand?

“De vakantie was leuk, maar die drie weken vrij zijn voorbijgevlógen.” Misschien sprak je deze woorden onlangs zelf nog uit. Of je hebt ‘m deze zomermaand herhaaldelijk van mensen om je heen gehoord. De uitspraak doen we trouwens niet alleen na afloop van vrijetijdsbesteding, maar net zo goed aan het einde van een werkweek.

Wanneer je vaak het gevoel hebt dat de tijd tussen je vingers glipt, beleef je hem waarschijnlijk niet bewust genoeg.

Je eigen beleving

Christine Cayol schreef een boek over dit onderwerp met de titel ‘Waarom de Chinezen de tijd mee hebben’. Het lijkt wel alsof we hier in het Westen vaker geen tijd hebben dan wel. Tijd kan je vriend of je vijand zijn. De waardering van tijd hangt maar net af van de manier waarop je die beleeft. Wat doe jij met de tijd die je hebt? Ben je alleen maar aan het rennen? En wat doe je met de tijd die je tussen afspraken en andere verplichtingen hebt?

Best vreemd dat we hier zelden bij stilstaan. Soms worden we ertoe gedwongen, wanneer we ziek worden bijvoorbeeld of wanneer iemand ziek wordt die dichtbij ons staat. Aan de ene kant is tijd iets oneindigs en ook iets wat je er zelf mee doet op een dag. Daarover nadenken, doen we niet vaak.

Twee varianten

Volgens de filosofe Christine Cayol kunnen we tijd zowel horizontaal als verticaal benaderen. Hier in het Westen leven we over het algemeen de horizontale tijd. We zien tijd als een object dat we kunnen vastpakken en controleren. We maken nu al afspraken voor 2020 en gaan er vanuit dat we die tijd ook hebben. De andere, verticale benadering verandert steeds. Daarbij gaat het meer om de momenten. Je maakt een wandeling, zit in de flow van je werk of maakt iets bijzonders mee. Tijd wordt meer een beleving dan een actielijst.

Bij de horizontale benadering kijken we vooral naar de zaken die nog moeten gebeuren. Wie tijd verticaal ervaart, stapt meer in de beleving. Het één is trouwens niet beter dan het ander, allebei de benaderingen hebben voor- en nadelen. In de horizontale benadering streef je doelen na. Doen we dat niet, dan is er minder ontwikkeling, technische vooruitgang bijvoorbeeld. Het brengt je vooruit, maar het zorgt er wel voor dat we blijven rennen. Hebben we het over de waan van de dag, dan hebben we niet altijd voldoende besef van wat met de tijd gebeurt.

Verwachtingen

Op het moment dat je je afvraagt hoe je zelf tijd beleeft, krijg je meer invloed op waarom je iets doet en ben je minder geneigd je af te laten leiden door anderen. Dat heeft ook invloed op jezelf in een moeilijke situatie laten leiden. Op zo’n moment alles willen blijven doen zoals je altijd hebt gedaan, dat gaat niet. Je maakt keuzes. Mensen denken weleens dat we heel veel moeten in 24 uur. De verwachtingen die we stellen zijn hoog en ze moeten ook nog eens allemaal uitkomen.

Als je regelmatig het gevoel hebt dat de tijd voorbij vliegt, vervaagt je bewustzijn van tijd in het algemeen. Het is helemaal niet verkeerd eens stil te staan en ergens van los te komen. Vliegt de tijd voorbij omdat je er geen besef van hebt of omdat je het zo intens hebt beleefd? Zodra je je hier beter bewust van bent, wordt tijd voor jou vanzelf een ander begrip.

Vorige jaar zomer hebben we een blog geschreven over hoe jouw museum er uit ziet. Misschien interessant om deze nog eens te lezen als je op een punt staat om keuzes te maken.